Καταστροφές στο σπίτι – υπερκινητικότητα

Αν είναι εμμονή του σκύλου το να καταστρέφει και το να μη σταματάει ποτέ, είναι αρκετά προβληματικό, αν ο σκύλος σου ανήκει σε φυλή που ζει με ένταση και χρειάζεται να διανύει χιλιόμετρα κάθε μέρα και απλά ζει σε ένα σπίτι κλεισμένος, τότε δεν είναι προβληματικός..

Σε γενικές γραμμές όλα τα κουτάβια θέλουν να μασάνε πράγματα.. (Το έκανες και συ όταν ήσουν κουτάβι και οι γονείς σου έτρεχαν από πίσω σου και έβγαζαν πράγματα από το στόμα σου συνεχώς). Για αρχή, μην αφήνεις το κουτάβι σου να παίζει με ότι βρει μπροστά του!! Ορισμένες φυλές θα σε δυσκολέψουν περισσότερο. Μην επιτρέπεις στο σκύλο σου να πιάνει με το στόμα του πράγματα που δε θέλεις να καταστρέψει, και μη το χάνεις από τα μάτια σου. Μάθε του να είναι ήρεμος μέσα στο σπίτι, και έξω δώστου την ευκαιρία να ξοδέψει όλη του την ενέργεια με παιχνίδια και ασκήσεις. Για μέσα στο σπίτι θα σε βοηθήσουν παιχνίδια αυτοαπασχόλησης αλλά θέλει μέτρο. Η βασική εκπαίδευση είναι κατά πάσα πιθανότητα η λύση στο πρόβλημα αφού ο σκύλος θα μάθει να σέβεται το χώρο σου και να υπακούει αυτά που ζητάς – Αν και εφόσον εσύ του δώσεις αυτό που έχει ανάγκη γενετικά – άθληση, άσκηση πνευματική και σωματική, πειθαρχία.

Η υπερκινητικότητα παρατηρείται σε σκύλους που έχουν υψηλά ποσοστά ενέργειας και ζουν τη ζωή τους χωρίς άσκηση. Πρέπει να καταλάβουμε τι παίρνουμε σπίτι μας πριν το πάρουμε και πρέπει να είμαστε σε θέση να του παρέχουμε αυτό που έχει ανάγκη.

Η συγκεκριμένη συμπεριφορά πολλές φορές εκτός από ενοχλητική για εσάς μπορεί να είναι και επικίνδυνη για το σκύλο σας και τους γύρω του. Εκτονώστε το σκύλο σας συχνά με παιχνίδια και τρέξιμο αν παρατηρείτε υπερκινητικότητα. Διδάξτε τον πως μέσα στο σπίτι πρέπει να είναι ήρεμος και χαλαρός και να περιμένει τη βόλτα ή την άσκηση για να ξοδέψει την ενέργειά του.

Στρες από τις αλλαγές στο περιβάλλον

Μια τεράστια κατηγορία που όλοι οι σκύλοι θα βρεθούν μέσα αρκετές φορές στη ζωή τους.

Ουσιαστικά είναι το στρες που εμφανίζεται στο σκύλο μου και τον κάνει να νιώθει άβολα όταν αλλάξει κάτι γύρω του που μπορεί να αντιληφθεί. Η παρουσία ενός άλλου σκύλου, η παρουσία ενός ανθρώπου, ένα αυτοκίνητο / μηχανή, ένας θόρυβος και πολλά πολλά ακόμα.

Η αλήθεια είναι ότι ο σκύλος σας είναι πιο ικανός από εσάς στο να παρατηρεί το περιβάλλον και τις αλλαγές σε αυτό. Έτσι είναι πολύ πιθανό να δείτε κάποιες φορές το σκύλο σας αγχωμένο και να μη μπορείτε να καταλάβετε τι είναι αυτό που τον ενοχλεί.

Δεν είναι καθόλου προβληματικό στην αρχή της ζωής του σκύλου, είναι ακριβώς το αντίθετο. Απόλυτα φυσιολογικό. Όπως και μεις στην αρχή της ζωής μας αγχωθήκαμε όταν είδαμε πρώτη φορά έναν άγνωστο μέσα στο σπίτι μας. Την πρώτη φορά που ακούσαμε μια σειρήνα από πολύ κοντά. Που είδαμε ένα σκύλο να έρχεται κατά πάνω μας γαβγίζοντας.

Ακόμα μια φορά θα πω πως ο χαρακτήρας και το γενετικό υλικό του σκύλου θα καθορίσουν κατά πολύ μεγάλο ποσοστό το πόσο θα στρεσαριστεί ο σκύλος σε νέα ερεθίσματα.

Εδώ θα μας σώσει η σωστή κοινωνικοποίηση και η συχνής έκθεση του σκύλου μας σε ερεθίσματα με θετική για αυτόν έκβαση.

Αν χάσαμε την περίοδο κοινωνικοποίησης (κουταβίσια ηλικία) και ο σκύλος μας ακόμα στρεσάρετε πολύ στις αλλαγές, έχουμε προβληματική συμπεριφορά που θα χρειαστεί πολύ έμπειρο χειρισμό και υπομονή για να λυθεί ή να βελτιωθεί. Είναι σημαντικό να εξηγήσω πως η συχνή σκέψη: Θα μεγαλώσει και θα το ξεπεράσει είναι εντελώς λανθασμένη. Το συγκεκριμένο πρόβλημα θα μεγαλώνει μαζί με το σκύλο σας και σύντομα, μπορεί να έχετε ένα σκύλο που δε θέλει να βγει από το σπίτι.

Φιλική σημείωση: Αν παρατηρείτε στρες στο σκύλο σας άσχετα με την ηλικία του, επισκεφθείτε έναν εκπαιδευτή και συζητήστε μαζί του αυτά που έχετε παρατηρήσει. Το στρες μπορεί να οφείλεται σε αλλαγές που δεν έχετε καν φανταστεί.

Ακραία εκδήλωση συναισθημάτων, αδυναμία συγκράτησης

Εδώ συμβαίνει το αντίθετο. Εγώ το θεωρώ προβληματικό και οι περισσότεροι ιδιοκτήτες όχι.

Γιατί όμως είναι προβληματικό; Γιατί ο σκύλος που δε μπορεί να συγκρατηθεί και να κοντρολάρει τον εαυτό του κινδυνεύει. Γιατί ζει τη ζωή του με ένα συνεχόμενο στρες και με μια μόνιμη ανάγκη για προσοχή. Γιατί δε μπορεί να δεχθεί τα όρια που ξαφνικά ο ιδιοκτήτης του θα απαιτεί να έχει.

Γιατί δεν έχει μάθει πως δε γίνεται (ρεαλιστικά) να ασχολούμαστε όλη την ημέρα μαζί του.

Στην αρχή της ζωή του είναι χαριτωμένο να συμπεριφέρεται έτσι, μετά όχι.

Μάθε στο σκύλο σου πως όλα έρχονται στην ώρα τους και πως για να κάνει αυτό που θέλει θα πρέπει να είναι ήρεμος. Αν κερδίζει το χάδι σου, την προσοχή σου, το φαγητό του (σου), το παιχνίδι του, κ.α. σε έξαλλη κατάσταση, τότε το πας πολύ λάθος. Δούλεψε τον λιγάκι στην υπακοή και επιβράβευσε τον μετά από τις ασκήσεις του με κάτι που έχει για αυτόν αξία. Μάθε του δηλαδή την ηρεμία και την υπομονή.

Κυνηγετική τάση

Τι σκύλο έχεις; Πόσο του δίνεις αυτό που έχει ανάγκη;

Όλοι οι σκύλοι κυνηγάνε, πιάνουν και ενδεχομένως να σκοτώσουν και να φάνε αυτό που έπιασαν. Είναι στη φύση τους. Άλλοι σε μεγάλο βαθμό και άλλοι σε μικρότερο. Το ανθρώπινο είδος εκθαμβώθηκε από την κυνηγετική τάση του σκύλου σε συνδυασμό με την ήρεμη ανάγκη του να μας προσεγγίσει. Για αυτό τους πήραμε κοντά μας. Για αυτό τους βάλαμε στις ομάδες μας. Μάλιστα στρέψαμε την εκτροφή τους σε αυτήν την τάση επίτηδες. Πως ξαφνικά αυτό έγινε πρόβλημα; Αυτός είναι ο σκύλος. Αν δεν είναι για σένα, μη τον πάρεις, ή διάλεξε ένα σκύλο που δε θέλει να κυνηγάει. Υπάρχουν πολλοί!!

Αν όμως πάρεις έναν “κυνηγό” δώστου κάτι να κυνηγάει και βάλε όρια και υπακοή στη ζωή του. Αν δεν το κάνεις, αυτός θα βρει κάτι άλλο να κυνηγήσει και μάλλον δεν θα σου αρέσει.

Θέλω να είναι υπάκουος, να με ακούει ρε παιδί μου!! Θέλω να του λέω κάτσε και να κάθεται. Να του λέω “μη” και να σταματάει. Να τον έχω δίπλα στο πόδι μου και να κάνω βόλτα χωρίς λουρί. Να μη φεύγει από κοντά μου. Αν χρειαστεί, να ορμήξει για να με προστατέψει. Και μέσα στο σπίτι, θέλω να είναι ήρεμος. Αν του πω κάτσε εδώ, να μη κουνηθεί μέχρι να του πω εγώ. Και αν μπει κάποιος μέσα να τον φάει ζωντανό, αλλά αν του πω στοπ να σταματήσει. Δεν μπορώ να αφιερώσω πάνω από μια ώρα την ημέρα στο σκύλο, έχω και δουλειές.

Και γω θέλω να μάθεις ότι το να ζητάς μόνο χωρίς να προσφέρεις είναι άδικο, ανέφικτο, αυταρχικό στον απόλυτο βαθμό, και αγγίζει τα όρια της παράνοιας. Δεν με νοιάζει τι θέλεις αν δεν σε νοιάζει τι έχει ανάγκη ο σκύλος σου. Και πίστεψέ με δεν ενδιαφέρει ούτε το σκύλο. Είμαστε πιο εξελιγμένο είδος από το σκύλο. Η προσέγγιση και η επικοινωνία πρέπει να ξεκινήσει από εμάς. Αν δεν ξέρουμε για ποιο λόγο ο σκύλος που πήραμε έχει αρχικά εκτραφεί, πέσαμε στην παγίδα. Αν ξέρουμε αλλά δεν μας νοιάζει πέσαμε ακόμα πιο μέσα..

Δεν είναι κακό να σου αρέσει το rottweiler αλλά να μπορείς να καταλάβεις ότι δεν σου ταιριάζει ή ότι δεν μπορείς να καλύψεις τις ανάγκες του. Μπορείς να βρεις αυτό που σου ταιριάζει και αυτό που μπορείς να έχεις αν μπεις στη διαδικασία να μάθεις.

Δεν είναι όλα για όλους!!

Ελπίζω όσοι από εσάς φτάσατε στο τέλος αυτού του άρθρου, να σας βοήθησα να σκεφτείτε λίγο διαφορετικά σε σχέση με το σκύλο σας. Εύχομαι να αρχίσουμε να αλλάζουμε σαν άνθρωποι απέναντι στο σκύλο και στην πραγματικά εκπληκτική του φύση..

Να θυμάστε πως ο πραγματικά ευτυχισμένος σκύλος, είναι αυτός που έχει ισορροπία στη ζωή του.

Τσιαντής Άκης, Επαγγελματίας Εκπαιδευτής Σκύλων

Balanced Dog Training Team. 

Ας κοιτάξουμε μερικές από τις πιο συνηθισμένες προβληματικές/ανεπιθύμητες συμπεριφορές σκύλων που έχουμε να αντιμετωπίσουμε.

Τράβηγμα στο λουρί

Λοιπόν. Γενικά οι σκύλοι είναι περίεργοι. Οπότε η περιέργειά τους και μόνο, θα τους αναγκάσει να εξερευνήσουν πιο γρήγορα από εσένα και πιο μακριά το περιβάλλον τους από το 1,5m λουρί που τους παρέχεις. Δεν είναι ξαφνικό και δεν άλλαξε ο σκύλος σου από τη μια μέρα στην άλλη επειδή ξεκίνησε να σε τραβάει με όλη του τη δύναμη. Όταν είναι μικρός σε ηλικία και μένει δίπλα σου στη βόλτα, το κάνει γιατί έχει χαμηλή αυτοπεποίθηση όχι γιατί σε αγαπάει ή γιατί του το έμαθες. Όσο μεγαλώνει και ανάλογα με το χαρακτήρα, τα γονίδια και τη μάθηση που έχει πάρει (πολλές φορές και άθελά σου), θα αυξηθεί η αυτοπεποίθησή του και θα αρχίσει να θέλει περισσότερο χρόνο και χώρο μακριά από σένα. Μάθε τον από μικρή ηλικία ότι κοντά σου υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για αυτόν εκπαιδεύοντας τον και παίζοντας μαζί του σε εξωτερικό περιβάλλον. Δώσε αυτό που έχει ανάγκη, σαν σκύλος που είναι, με μια δομημένη βόλτα που έχει υπακοή και αυστηρό περίπατο, με διαλείμματα ελευθερίας με ανοιχτό λουρί για να εξερευνήσει το περιβάλλον.

Γάβγισμα

Τα σκυλιά γαβγίζουν.

Αλλά..

Γιατί γαβγίζει; Υπάρχει λόγος; Νιώθει απειλή από κάτι; Αύξησε την αυτοπεποίθηση του και δούλεψε στην υπακοή και στο πρόγραμμα καθημερινότητας που θα του δώσει μεγάλη ασφάλεια.

Γαβγίζει για να κερδίσει την προσοχή σου; Δίδαξέ τον πως υπάρχουν συγκεκριμένες ώρες της ημέρας που ασχολείσαι μαζί του και πως υπάρχουν στιγμές που δεν θέλεις να συναναστραφείς.

Γαβγίζει γιατί κάποιος έρχεται προς το μέρος σου η στο χώρο σου; Είναι λογικό, πολλές φυλές το έχουν σαν χαρακτηριστικό. Μη τον αφήνεις να το παρακάνει και δίδαξε τον πως μπορείς να κοντρολάρεις την κατάσταση. Ένα δυο γαβγίσματα είναι ΟΚ. Σε ενημέρωσε. Μετά από αυτό αν συνεχίζει υπάρχει θέμα. Μάλλον δεν σε εμπιστεύεται και αγχώνεται για την εξέλιξη.

Άγχος αποχωρισμού

**Τα περισσότερα σκυλιά που μας φέρνουν για εκπαίδευση με άγχος αποχωρισμού, δεν έχουν άγχος αποχωρισμού!! Είναι απλά καλομαθημένα και κάνουν ότι θέλουν γιατί στη ζωή τους δεν υπάρχουν όρια και κανόνες** (το είπα)

Είναι πραγματικά προβληματική συμπεριφορά που για να λυθεί θέλει πολύ υπομονή και γνώση.

Όλο το υπόλοιπο που μοιάζει με άγχος αποχωρισμού αλλά δεν είναι, λύνεται με υπακοή, άσκηση, όρια και κανόνες.

Αν νομίζεις πως ο σκύλος σου έχει ή βαδίζει προς αυτό το πρόβλημα, βρες άμεσα έναν εκπαιδευτή που ξέρει τι κάνει και έχει εμπειρία στο χώρο του σκύλου.

Φιλική σημείωση: Τις περισσότερες φορές, το πρόβλημα το δημιουργεί ο άνθρωπος.

Αρκετές φυλές έχουν αρχικά εκτραφεί για να ζουν 24/7 με ανθρώπους ή άλλα ζώα. Σε αυτά τα σκυλιά το να μένουν μόνα τους από την πρώτη μέρα που θα τα πάρεις από τη μανούλα τους είναι υπερβολικά σημαντικό!!

Ούρηση και αφόδευση σε μέρη που δε μας αρέσουν

Καθόλου προβληματικό. Ανεπιθύμητο ναι.

Μακριά από πάνες εκτός και αν πραγματικά δεν υπάρχει άλλη λύση.

Αφιέρωσε περισσότερο χρόνο στην εκμάθηση τουαλέτας, από την πρώτη μέρα, από οτιδήποτε άλλο.

Πρόκειται για μια απόλυτα φυσιολογική συμπεριφορά που κάνουν όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί!!

Θυμήσου.. Και εσένα κάποιος σε δίδαξε να πηγαίνεις σε ένα συγκεκριμένο σημείο για να απελευθερωθείς.. Ξόδεψε χρόνο από τη ζωή του για να σε διδάξει. Από μόνος του ο σκύλος δεν θα το μάθει.

Επιθετική τάση

Προβληματικό αν δεν ελεγχθεί.

Πολλές φυλές χρησιμοποιούν τον όγκο τους και το στόμα τους για να κερδίσουν κάτι. Εδώ η κατάσταση μπλέκει πολύ με τα γενετικά χαρακτηριστικά του σκύλου που πήρες.

Αν έχεις ανησυχία πως το κουτάβι σου έχει επιθετικές τάσεις, πήγαινε αύριο σε έναν εκπαιδευτή και ζήτα να σου κάνει μια αξιολόγηση χαρακτήρα ούτως ώστε να σε ενημερώσει για την πορεία.

Φιλική σημείωση: Ονομάζεται επιθετική τάση γιατί δεν είναι ακόμα συμπεριφορά. Ο χειρισμός σου σε αυτή την κατηγορία θα κρίνει το μέλλον του σκύλου.

Αν ο σκύλος σου είναι μεγαλύτερης ηλικίας και έχει εγκατεστημένη επιθετικότητα, τότε τρέχεις σε έναν εκπαιδευτή άμεσα, και ετοιμάσου για δουλειά!!

Προστασία αντικειμένων ή/και χώρου

Επίσης μια συμπεριφορά που μπορεί να είναι αρκετά ανεπιθύμητη αν εμφανιστεί, αλλά και πάλι, είναι μια φυσική συμπεριφορά για το σκύλο. Τις περισσότερες φορές πρέπει να δουλέψουμε με το σκύλο και τον ιδιοκτήτη του στο χτίσιμο μιας ισορροπημένης σχέσης με εμπιστοσύνη, και να αποκτήσει ο σκύλος όρια κανόνες και υπακοή.

Φιλική σημείωση: Σταμάτα να θεωρείς αστείο το ότι το κουτάβι σου προστατεύει το φαγητό του. Δεν είναι.

Σταμάτα να μαλώνεις το κουτάβι σου επειδή προστατεύει το φαγητό του. Δεν διορθώνεις τίποτα. Τα κάνεις χειρότερα!!

Συνεχίζεται…

Τσιαντής Άκης, επαγγελματίας εκπαιδευτής σκύλων

Balanced Dog Training Team

Ο σκύλος είναι ένα ζώο που ερεθίζεται εύκολα από τις αλλαγές του περιβάλλοντος. Μυρωδιές, ήχοι, οπτικά ερεθίσματα και γενικότερα οτιδήποτε είναι ικανό να γίνει αντιληπτό μέσω των αισθήσεών του, θα του προκαλέσει περιέργεια. Αυτή η περιέργεια μπορεί να εξελιχθεί σε εκνευρισμό όταν ο σκύλος δεν έχει τη δυνατότητα να περιεργαστεί αυτό το ερέθισμα, ή όταν δεν έχει τη δυνατότητα να απασχολήσει τον εγκέφαλο του με κάτι άλλο.

Έτσι, κάθε φορά που ο σκύλος μας είναι μόνος του στο μπαλκόνι χωρίς επίβλεψη, έρχεται αντιμέτωπος με μια σειρά από τέτοια ερεθίσματα που δε θα μπορέσει να περιεργαστεί, και κανένας δε θα είναι κοντά του για να τον καθοδηγήσει.  

Αυτό θα έχει σαν συνέπεια να αυξηθεί το στρες που νιώθει ο σκύλος μας γενικά, αλλά και ειδικότερα θα αυξήσει την έντασή του σε συγκεκριμένα ερεθίσματα που ήδη έχουμε παρατηρήσει ότι τον τρομάζουν ή τον εκνευρίζουν.

Επίσης είναι πιθανό να δημιουργηθεί αποστροφή ή εκνευρισμός σε ερεθίσματα που ποτέ δεν είχε εκδηλώσει κάποια ανησυχία. Σκεφτείτε να είστε σε ένα μπαλκόνι και να παρατηρείτε τη ζωή στον έξω κόσμο αρκετές ώρες την ημέρα χωρίς να έχετε την ευκαιρία να αλληλεπιδράσετε, ούτε όμως και την ευκαιρία να απασχολήσετε το μυαλό σας με κάτι άλλο.

Παρακάτω θα παραθέσουμε ενδεικτικά κάποιες σοβαρές προβληματικές συμπεριφορές του σκύλου μας, που μπορούν να δημιουργηθούν ή ενισχυθούν, αν ο σκύλος μας έχει ελεύθερη πρόσβαση σε εξωτερικούς χώρους του σπιτιού χωρίς επίβλεψη.

Ανεπιθύμητο γάβγισμα

Όταν ο σκύλος εκνευριστεί με κάτι, το πιο πιθανό είναι πως θα ξεκινήσει να γαβγίζει.  Αν το γάβγισμα, του δώσει το αποτέλεσμα που ψάχνει (στο μυαλό του), τότε η συμπεριφορά θα ενισχυθεί και ο σκύλος θα γαβγίζει συχνά για να κερδίσει αυτό που θέλει.

Αύξηση θηρευτικής τάσης

Όσο ο σκύλος είναι παρατηρητής ενός άλλου ζώου από απόσταση και δεν έχει τη δυνατότητα να απασχολήσει το μυαλό του με κάτι άλλο, τόσο μεγαλώνει η τάση που έχει να ασχολείται με το συγκεκριμένο ερέθισμα. Αν ο σκύλος μας αντιμετωπίζει αδυναμία αυτοελέγχου μπροστά στις γάτες για παράδειγμα, η έκθεσή του σε ένα χώρο όπως το μπαλκόνι, που από κάτω βρίσκονται ή περνάνε γάτες, θα αυξήσει την ένταση του προβλήματος.

Αύξηση πιθανοτήτων εκδήλωσης επιθετικών συμπεριφορών όπως η τάση για προστασία περιοχής

Όσο ο σκύλος μας είναι μόνος χωρίς καθοδήγηση από εμάς σε εξωτερικούς χώρους του σπιτιού, οικειοποιείται την περιοχή σε μη διαχειρίσιμο και θεμιτό βαθμό, και είναι πιθανό να αναπτύξει επιθετικότητα προς ανθρώπους και άλλα ζώα, που θα προσπαθήσουν να εισέλθουν στο χώρο μας.  Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε ανασφαλείς χαρακτήρες ή σε σκύλους που προέρχονται από τις δυναμικές φυλές που δημιουργήθηκαν για αυτούς τους σκοπούς.

Έντονο στρες

Ο σκύλος στο μπαλκόνι, θα ακούει και θα βλέπει εκατοντάδες ερεθίσματα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Αυτός ο γρήγορος ρυθμός εναλλαγής ερεθισμάτων, θα υπονομεύσει την ηρεμία που θέλουμε να έχει ο σκύλος μας και θα του αυξήσει το στρες. Αυτό το στρες με τη σειρά του θα συμβάλει σε αρκετές προβληματικές συμπεριφορές, μία εκ των οποίων είναι η αδυναμία συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια της βόλτας του παιχνιδιού ή της εκπαίδευσης.

Κίνδυνος φοβίας

Όσο ο σκύλος είναι εκτεθειμένος σε ερεθίσματα που δεν είναι εφικτό να ελέγξουμε και χωρίς να απασχολούμε το μυαλό του, τόσο πιο πιθανό είναι να αφήσουμε περιθώρια σε προδιαθέσεις που ενδέχεται να έχει, όπως είναι η κροτοφοβία.

Επικινδυνότητα ατυχήματος

Σκύλοι με αυξημένες τάσεις είναι πιθανό να χαθούν, τραυματιστούν ή ακόμα χειρότερα να καταλήξουν στην προσπάθεια τους να βρουν έξοδο από την αυλή, τη βεράντα ή το μπαλκόνι, για να συναναστραφούν με ένα ερέθισμα που βρέθηκε μπροστά τους. Αν ένας σκύλος έχει για παράδειγμα, αυξημένες κυνηγετικές τάσεις, είναι πιθανό να προσπαθήσει να κυνηγήσει έναν άλλο σκύλο ή μια γάτα που θα δει μπροστά του.

Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στην περίπτωση ενός σκύλου με φοβίες. Αν για παράδειγμα ο σκύλος βρίσκεται στην αυλή και αρχίσει να μπουμπουνίζει, είναι πολύ πιθανό να προσπαθήσει να βρει διέξοδο από την αυλή αδιαφορώντας για πιθανό τραυματισμό του.

Κίνδυνος απορρύθμισης της διαδικασίας της τουαλέτας και προβλήματα που σχετίζονται με την τουαλέτα

Ειδικά στην περίπτωση κουταβιού, το μπαλκόνι χωρίς επίβλεψη θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρό πρόβλημα αφού ο σκύλος θα αφοδεύει και θα ουρεί όπου θέλει και αυτό θα δυσκολέψει αρκετά τη μετάβαση της τουαλέτας σε εξωτερικό χώρο. Επιπρόσθετα, πάλι στην κουταβίσια ηλικία, αυτή η διαδικασία μπορεί να προκαλέσει προβλήματα κοπροφαγίας.  

Ανάπτυξη καταστροφικών συμπεριφορών

Ο σκύλος όταν δεν έχει κάτι να κάνει, βαριέται. Αν είναι και κουτάβι ή έφηβος σκύλος, τότε βαριέται πολύ πιο εύκολα. Αν βαριέται και δεν έχει μάθει πως να χαλαρώνει, ή αν δεν έχει ένα πρόγραμμα στη ζωή του που θα τον εξυπηρετεί σχετικά με τα επίπεδα ενέργειας και δραστηριοτήτων που θα έπρεπε να έχει, θα ψάξει να βρει τρόπους για να αποβάλλει την ενεργεία αυτή.

Ένας από τους πιο διασκεδαστικούς τρόπους για να αποβάλει την περιττή του ενέργεια ή τον εκνευρισμό του που δημιουργήθηκε από τις παραστάσεις που βλέπει μπροστά του συνεχώς χωρίς να μπορεί να συμμετέχει, είναι οι καταστροφές. Έτσι πολύ σύντομα μπορούμε να δούμε πως ένας σκύλος που έχει πρόσβαση στη βεράντα μας χωρίς επίβλεψη θα ξεκινήσει να σκαλίζει τις γλάστρες, να μασουλάει τα έπιπλα, να δαγκώνει εργαλεία, παπούτσια κ.α.

Αξίζει να πούμε πως αποτελεί μια από τις πιο σοβαρές προβληματικές συμπεριφορές του σκύλου μας εφόσον υπάρχει αυξημένη πιθανότητα τραυματισμού ή θανάτου του.

Ανάπτυξη συμπεριφορών εθισμού και μανίας

Όσο πιο δυνατά είναι τα ένστικτα του σκύλου μας, τόσο πιο πιθανό είναι να παρατηρήσουμε συμπεριφορές που είναι αυτοενισχυόμενες σε υπερβολικό βαθμό. Όσο ο σκύλος μας έχει τη δυνατότητα να προπονείται σε αυτές τις συμπεριφορές, ακόμα και να μη φτάνει πάντα στο στόχο του, οι συμπεριφορές αυτές θα ενισχυθούν και θα επιβραβεύσουν το σκύλο μας με τέτοιο τρόπο που θα αποκτήσει εμμονή με συγκεκριμένα ερεθίσματα.

Μετά από καιρό συνεχόμενης έκθεσης σε τέτοιου είδους καταστάσεις, όταν ο σκύλος δεν έχει τη δυνατότητα να εμπλακεί στη συγκεκριμένη συμπεριφορά, όταν υπάρχει μπροστά του το ερέθισμα, ενδέχεται να είναι απρόβλεπτος στις αντιδράσεις του, και να φτάσει ακόμα και σε επίθεση στον κοντινότερο στόχο για να μπορέσει να έχει πρόσβαση εκ νέου στην εμμονική πλέον συμπεριφορά.

Ενίσχυση άσχημων αντιδράσεων του σκύλου μας στην βόλτα

Τα ερεθίσματα που βλέπει όλη μέρα ο σκύλος στο μπαλκόνι θα τα βρει μπροστά του και στη βόλτα. Έτσι η έντασή του όταν τα συναντήσουμε στη βόλτα θα είναι μεγάλη και πιθανώς μη διαχειρίσιμη. 

Κλείνοντας, είναι χρήσιμο να παραθέσουμε πως η έκθεση του σκύλου μας σε εξωτερικούς χώρους του σπιτιού διατηρώντας την ηρεμία του είναι ένα προϊόν εκπαίδευσης και όχι κάτι που απλά θα συμβεί με τον καιρό. Δυστυχώς στις περιπτώσεις που κάποιος περιμένει να δει το κουτάβι του να μεγαλώνει με τέτοιους τρόπους χωρίς να έχει ανεπιθύμητες συμπεριφορές θα εκπλαγεί από την ένταση που μπορεί ένα σκυλί να αναπτύξει μέσα από την επανάληψη.

Θα πρέπει πρώτα απ’ όλα, να προστατέψουμε τη σωματική και ψυχική υγεία ενός σκύλου. Η έξοδος στο μπαλκόνι, θα πρέπει να είναι πάντα με την καθοδήγηση του κηδεμόνα. Στην περίπτωση της αυλής ή της βεράντας μπορούμε να παίξουμε κιόλας με το σκύλο μας ή να τον εκπαιδεύσουμε. Μετά από αυτή τη διαδικασία μπορούμε να καθίσουμε παρέα εφόσον ο σκύλος έχει ξοδεψει την ενέργειά του και θα είναι πολύ πιο ήρεμος.

Έχω παρατηρήσει μέσα από τη δουλειά που διάλεξα να κάνω, πως είναι πολύ εύκολο σε μας τους ανθρώπους, ό,τι δεν μας ταιριάζει ή ό,τι μας δυσκολεύει στο σκύλο μας, οποιαδήποτε συμπεριφορά (του σκύλου) δεν ταιριάζει με τα δεδομένα μας, αυθαίρετα να ονομάζεται προβληματική. Πολλές φορές ακόμα και από επαγγελματίες εκπαιδευτές ή κτηνιάτρους.

Πολύ εύκολο να ονομάσεις προβληματικό κάτι που απλά θα εξηγήσει σε σένα αυτό που δεν μπορείς ή δε θέλεις να καταλάβεις, με σκοπό να τραβήξεις το βλέμμα σου από το τι πραγματικά συμβαίνει. Σε δεύτερη φάση, είναι ακόμα πιο εύκολο να πεις ότι αυτό που συμβαίνει θα το καταπιέσω για να μη συμβαίνει άλλο και να συνεχίσω τη ζωή μου ήρεμα χωρίς να χρειάζεται να ασχολούμαι πλέον με αυτό.

Φυσικά το παραπάνω λειτουργεί και αντίστροφα. Αμέτρητες φορές έχω ακούσει τη φράση, “εεε σκύλος είναι θα δείξει και τα δόντια του’’. Προσπαθώντας να καλύψουμε συμπεριφορές ή να καμουφλάρουμε αντιδράσεις ως φυσικές που υπό άλλες συνθήκες ο σκύλος σου δε θα εκδήλωνε ποτέ.

Μία και μόνο πράξη αν εξεταστεί από διαφορετικό πρίσμα ενδεχομένως να μας δώσει διαφορετικά στοιχεία και να καταλήξουμε σε διαφορετικό συμπέρασμα. Για παράδειγμα αν δεις ένα σκύλο να δαγκώνει κάποιον στο δρόμο θα πεις (και λογικό είναι) ''Βρε το παλιόσκυλο, τι άγριο που είναι''. Αν όμως δεις ένα σκύλο να δαγκώνει έναν άνθρωπο που προσπάθησε να χτυπήσει τον ιδιοκτήτη του θα πεις (και πάλι λογικό είναι) ''Ωωωω Θεέ μου, τι ήρωας είναι αυτός!?!?''.

Το παράδειγμα είναι εύκολο να το καταλάβεις, στην πραγματική ζωή όμως είναι δύσκολο να διακρίνεις πότε υπάρχει (κατά τον ορισμό του σκύλου) πρόβλημα και θεωρεί πως πρέπει να αντιδράσει, επέμβει, δραπετεύσει, γαβγίσει, δαγκώσει κοκ. Με λίγα λόγια, τις περισσότερες φορές το “κίνητρο” είναι κρυμμένο.

Θα πρέπει να ορίσουμε τι θεωρείται προβληματική συμπεριφορά και ένα λογικό ηθικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορέσουμε να εξετάσουμε αν η συγκεκριμένη συμπεριφορά είναι όντως προβληματική.

Έτσι έχουμε δυο κύριες κατηγορίες, στις συμπεριφορές που ο σκύλος θα εκδηλώσει από μόνος του και ανάλογα θα καθοδηγηθεί, και αυτές που θα εκδηλώσει και δε θα καθοδηγηθεί καθόλου ή σωστά ή που επίτηδες θα τον καθοδηγήσουμε σε κάτι προβληματικό (μαθημένη επιθετικότητα).

Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως στις συμπεριφορές που εκδηλώνει ο σκύλος δεν θεωρεί ότι κάνει κάτι κακό σύμφωνα με το δικό του κώδικα, οπότε θα πρέπει να επέμβω και να τον διδάξω κάτι διαφορετικό. Στην πρώτη κατηγορία για παράδειγμα ουρεί στο σαλόνι, τον διδάσκω να ουρεί στη βόλτα. Στη δεύτερη κατηγορία ο σκύλος εκδηλώνει συμπεριφορές που διδάχθηκε είτε ηθελημένα είτε άθελά μου. Για παράδειγμα, ο σκύλος έχει έντονη κυνηγετική τάση προς τις γάτες από μικρή ηλικία και εγώ, έτσι γιατί μου φάνηκε πολύ σωστό, τον επικροτώ λέγοντας κιόλας τη φράση “πάρτη αγόρι μου”. Ο σκύλος με την επανάληψη, φθάνει στο συμπέρασμα ότι το να κάνω σαν τρελός όταν βλέπω γάτα είναι σωστό. Αν βρεθεί και χωρίς λουρί, αυτή η ενέργεια που έχει συσσωρεύσει, θα τον οδηγήσει ενδεχομένως στο να σκοτώσει τη γάτα!!

Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε αν κάτι πάει λάθος με το σκύλο μας, αυτό που πρωτίστως πρέπει να κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε ένα σύνολο κανονισμών σύμφωνα με τους οποίους η συμπεριφορά του ζώου μας πρέπει να συμμορφωθεί. Αυτό το σύνολο κανονισμών ορίζεται από εμάς και μόνο διότι πολύ απλά σε κάθε σπίτι λειτουργούν διαφορετικοί κανόνες. Πέρα από αυτό όμως, υπάρχουν κάποιοι γενικοί κανόνες συμπεριφοράς που όλοι οι σκύλοι που ανήκουν σε κάποιον άνθρωπο πρέπει να ακολουθούν. Για να καταλάβεις καλύτερα τη διαφορά, δεν επιτρέπεται να αφήνεις το σκύλο σου να με δαγκώνει ή να πηδάει πάνω μου, αλλά δεν είσαι υποχρεωμένος να κατεβάσεις το σκύλο σου από τον καναπέ σου επειδή εμένα δεν μου αρέσει.

Έτσι εγώ προσωπικά καταλήγω σε δύο ζητούμενα για να ορίσω αν ένα σκυλί έχει προβληματική συμπεριφορά.

Α) Ο σκύλος που ανήκει σε άνθρωπο και ζει στην κοινωνία των ανθρώπων, δεν πρέπει να είναι επικίνδυνος για άλλους ανθρώπους ή ζώα και να είναι ισορροπημένος χωρίς φοβίες και

Β) Ο σκύλος που ανήκει σε άνθρωπο και ζει στην κοινωνία των ανθρώπων, δεν πρέπει να γίνεται ενοχλητικός προς άλλους ανθρώπους ή ζώα. Οι συμπεριφορές σε αυτές τις δύο κατηγορίες είναι περισσότερο ανεπιθύμητες παρά προβληματικές. Τι εννοώ;

Τώρα ξεκινάει το ωραίο κομμάτι.

Το πιο δύσκολο είναι να δεχθείς ότι η προβληματική συμπεριφορά ξεκινάει από σένα. Παίρνεις το σκύλο σπίτι σου άλλα δεν είναι άνθρωπος οπότε θα κάνει ότι είναι προγραμματισμένος να κάνει. Για να λειτουργήσει διαφορετικά, θα πρέπει να τον διδάξεις για να μην έχεις φυσικές συμπεριφορές που για σένα είναι ανεπιθύμητες/προβληματικές. Οπότε αν δεν τον διδάξεις, στην πραγματικότητα δεν έχεις ένα προβληματικό σκύλο, έχεις απλά ένα σκύλο, που δεν έχει εκπαιδευτεί να κάνει διαφορετικά πράγματα από τα πράγματα που κάνουν οι σκύλοι.

Κανένα ζωάκι δεν θα πήγαινε στη φωλιά του σκύλου σου για να παραπονεθεί επειδή γαβγίζει στις 3 το ξημέρωμα, κανένα ζωάκι δε θα μάλωνε το σκύλο σου αν έσκαβε μια τρύπα στο δάσος, κανένα ζωάκι δεν θα θεωρούσε δολοφόνο το σκύλο σου αν τον έβλεπε να σκοτώνει ένα άλλο ζωάκι. Αυτή είναι η ζωή στη φύση. Αφού πήρες το σκύλο στο σπίτι, ετοιμάσου να τον διδάξεις άλλα πράγματα, άλλους κανόνες και άλλη συμπεριφορά από αυτά που είναι προγραμματισμένος από τη φύση του να κάνει.  

Ηθικός και συναισθηματικός κώδικας

Να σημειώσουμε επίσης πως ο σκύλος δεν έχει τον ίδιο ηθικό και συναισθηματικό κώδικα με εμάς οπότε το να προσπαθείς να καταλάβεις γιατί ο σκύλος σου δε νιώθει τύψεις μετά από το πνίξιμο μιας γάτας είναι άτοπο. Επίσης είναι άτοπο να προσπαθείς να τον κάνεις να μη θέλει να σκοτώσει τη γάτα. Μπορείς να τον διδάξεις ότι απαγορεύεται σύμφωνα με τους δικούς σου κάνονες, αλλά να τον κάνεις να μη το θέλει, όχι.

Κάτι που θα έπρεπε να σε νοιάζει πριν πάρεις σκύλο ή όταν αρχίσει ο σκύλος που πήρες να εμφανίζει τα “προβλήματα” που σε απασχολούν, είναι η εκτροφή του. Δηλαδή; Τα τεριέ σε γενικές γραμμές είναι ζώα που δεν ανέχονται εύκολα άλλα ζώα κοντά τους. Είναι και λογικό. Τα Jack Russell Terrier για παράδειγμα επί σειρά ετών υπήρχαν σε σπίτια και φάρμες για να σκοτώνουν άλλα ζώα!! Οπότε προετοιμάσου για μια συμπεριφορά που για σένα είναι προβληματική αλλά για το σκύλο σου είναι φυσικότατη!!

Οι κυνηγητικές φυλές δημιουργήθηκαν για να....μάντεψε... κυνηγάνε!! οπότε, όταν πάρεις ένα σέτερ και πας σαν κύριος να πιεις το καφεδάκι σου με τα καλά σου τα ρούχα σε ένα μαγαζί και ο σκύλος σου κάνει σαν παλαβός (για τα δικά σου κριτήρια) επειδή στην πλατεία έχει περιστέρια, εεεε, δεν φταίει ο σκύλος, ούτε έχει προβληματική συμπεριφορά!! Κάνει αυτό που οι σκύλοι αυτής της κατηγορίας κάνουν με όλο τους το είναι!! 

Μείνετε συντονισμένοι… Σύντομα το 2o μέρος.

Τσιαντής Άκης, επαγγελματίας εκπαιδευτής σκύλων

Balanced Dog Training Team