Από την πρώτη στιγμή που αναλάβατε το μεγάλωμα ενός σκύλου, θα έχετε σίγουρα καταλάβει πόσο πολύ αυτά τα πλάσματα αποζητούν το παιχνίδι. Όπως όλα τα ζωάκια, έτσι και οι σκύλοι στην κουταβίσια και εφηβική περίοδο της ζωής τους είναι πολύ πρόθυμοι να παίξουν.
Αυτό που κερδίζει ένας νεαρός σκύλος μέσα από το παιχνίδι είναι πραγματικά απερίγραπτο. Μαθαίνει να χρησιμοποιεί το σώμα του, τη δύναμη του, τις αισθήσεις του, αρχίζει να αντιλαμβάνεται την έννοια της συνεργασίας και πολλά ακόμα.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε πως οι σκύλοι ανήκουν στα θηλαστικά που η όρεξη για παιχνίδι δεν εξαφανίζεται ποτέ και πως όσο περισσότερο μάθουν να παίζουν διάφορα παιχνίδια στην κουταβίσια ηλικία, τόσο πιο πιθανό είναι να παραμείνουν πρόθυμα για τέτοιες δράσεις σε όλη τους τη ζωή.
Αρχικά θα πρέπει να καταλάβουμε πως το φυσικό παιχνίδι του σκύλου είναι το δάγκωμα και το κυνηγητό με τα αδερφάκια του και ενίοτε με τη μητέρα του. Επίσης μια πραγματικά ευχάριστη διαδικασία για τα σκυλάκια είναι να αρπάζουν αντικείμενα και να προσπαθούν να προκαλέσουν τα αδερφάκια τους να τα κυνηγήσουν για να διεκδικήσουν αυτό το αντικείμενο. Το σκυλάκι ουσιαστικά μετά από λίγες μέρες προσαρμογής στο σπίτι, εκφράζει αυτές τις βιολογικές του τάσεις για παιχνίδι και αρχίζει να μας δαγκώνει με μανία σε χέρια και πόδια, να μας κυνηγάει και να μας προκαλεί να το κυνηγήσουμε, να αρπάζει πράγματα από το χώρο και να τα περιφέρει επιδεικτικά για να μας κάνει να τα διεκδικήσουμε!
Μοιάζει συνηθισμένο, σωστά; Ποιος έφερε ένα κουτάβι στο σπίτι του και δεν παραπονέθηκε για κάποια από τις παραπάνω ενέργειες;
Είναι σημαντικό σε αυτό το σημείο να καταλάβουμε πως όλες αυτές οι ενέργειες είναι απολύτως φυσιολογικές και θα πρέπει να μπούμε στη διαδικασία να δώσουμε στο κουτάβι μας όλα αυτά που έχει γενετικά ανάγκη. Όλα τα σκυλάκια έχουν την τάση να κυνηγήσουν και να διεκδικήσουν. Κρατώντας αυτό ως γνώμονα και αρχίζοντας από μικρή ηλικία να μαθαίνουμε στο σκυλάκι μας πως μπορεί να κυνηγήσει ένα μπαλάκι ή ένα πανάκι, να το κρατήσει στην κατοχή του και να το ανταλλάξει με ένα άλλο μπαλάκι ή πανάκι, σταδιακά αρχίζει να καταλαβαίνει με ποιο τρόπο θέλουμε να παίζουμε μαζί του και ποια είναι τα όρια μας. Κατ’ επέκταση, μέσω αυτών των ασκήσεων, ο σκύλος μαθαίνει ότι δεν πρέπει να δαγκώνει τα ρούχα ή τα άκρα μας.
Πρέπει να θεσπίσουμε κάποιους βασικούς κανόνες στο κουτάβι μας από τις πρώτες κιόλας απόπειρες παιχνιδιού μαζί του:
◦ Δεν επιτρέπουμε στο σκυλάκι μας να παίζει δαγκώνοντας τα άκρα ή τα ρούχα μας και το σταματάμε κάθε φορά που το προσπαθεί, ανακατευθύνοντας την προσοχή του σε ένα από τα παιχνίδια του.
◦ Το παιχνίδι θα πρέπει να ξεκινάει και να τελειώνει με δική μας απόφαση και ποτέ να μην ενδίδουμε όταν το σκυλάκι μας είναι πιεστικό για να παίξουμε.
◦ Ποτέ δεν πρέπει να έχουμε τα παιχνίδια ελεύθερα μέσα στο χώρο για να παίζει το σκυλάκι μόνο του καθώς αυτό θα καταστρέψει τη συνεργασία μας.
◦ Δεν μαλώνουμε ποτέ το σκύλο μας επειδή έχει μεγάλη ένταση στο παιχνίδι ή επειδή αστόχησε και μας δάγκωσε άθελα του στο σώμα μας.
◦ Δεν παίζουμε για αρκετή ώρα συνεχόμενα, καθώς αυτή η διαδικασία θα κουράσει το κουτάβι μας και θα το κάνει να τη βαρεθεί γρήγορα.
◦ Η κουταβίσια ηλικία (2-5 μηνών) δεν είναι η καταλληλότερη για να μάθουμε στο σκύλο μας την εντολή “Άστο”. Μπορούμε να την εισάγουμε σιγά σιγά αλλά χωρίς πολλές απαιτήσεις για άμεσα αποτελέσματα.
◦ Διαλέγουμε προσεκτικά σε ποιους χώρους και σε ποια σημεία επιλέγουμε να παίξουμε με το κουτάβι μας καθώς θα συνδυάσει τους χώρους αυτούς με ένταση και υπερκινητικότητα. Στην πολύ νεαρή ηλικία που λόγω μικροβίων δεν μπορούμε να παίξουμε σε όλους τους εξωτερικούς χώρους. Συνεπώς καλό θα ήταν να διάλεξουμε ένα μέρος στο σπίτι για να παίζουμε στο οποίο δεν περναμε χρόνο ηρεμίας με το κουτάβι μας όπως π.χ. κάποιο μπαλκονι, κάποιο σημείο στην αυλή, ενα δωματιο – playroom κ.α)
Διαδραστικά παιχνίδια
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν τα παιχνίδια επαναφοράς (μπαλάκι) και τα παιχνίδια διεκδίκησης (tug).
Παιχνίδι επαναφοράς με Μπαλάκι
Το παιχνίδι με μπαλάκι αποσκοπεί στο να τρέξει ο σκύλος, να καλύψει την ανάγκη που έχει για κυνήγι και φυσικά να διδαχθεί τον τρόπο συνεργασίας με τον ιδιοκτήτη. Ο λόγος που ένας σκύλος είναι πρόθυμος να μας φέρει πίσω το μπαλάκι του, είναι γιατί περιμένει κάτι από εμάς ως αντάλλαγμα. Οπότε, το παιχνίδι καλό είναι να γίνεται με δύο μπαλάκια και ένα μακρύ λουρί. Όταν ο σκύλος μας επιστρέψει το μπαλάκι που πετάξαμε, πρέπει άμεσα να τον επιβραβεύσουμε για αυτήν την επιλογή με το δεύτερο μπαλάκι που κρατάμε στο χέρι μας. Το λουρί θα το χρειαστούμε έτσι ώστε να παρακινήσουμε το σκυλάκι να επιστρέψει πίσω σε μας.
Παιχνίδι διεκδίκησης με Tug
Το παιχνίδι διεκδίκησης καλύπτει την ανάγκη του σκύλου μας να κερδίσει αντικείμενα, όμως πρέπει να γίνεται με πολύ συγκεκριμένο τρόπο και όχι με όλα τα αντικείμενα του σπιτιού. Είναι πολύ σημαντικό να παίζουμε αυτό το παιχνίδι διεκδίκησης με ειδικά παιχνίδια (tug) για τον σκύλο, τα οποία μπορούμε να βρούμε στο εμπόριο. Το συγκεκριμένο παιχνίδι στην κουταβίσια ηλικία καλό είναι να ξεκινήσει με ένα πανάκι ή ένα πετσετάκι και όχι με ένα σκληρό παιχνίδι που μπορεί να τραυματίσει τα ευαίσθητα δόντια του σκύλου μας.
Το ζητούμενο είναι να παρακινήσουμε το σκύλο μας να κυνηγήσει το πανάκι και μόλις το δαγκώσει να αρχίσουμε με απαλές κινήσεις να το διεκδικούμε από αυτόν, αφήνοντάς τον να κερδίζει πολύ συχνά. Για να αφήσει το πανάκι το σκυλάκι μας, κουνάμε ένα άλλο πανάκι δίπλα του και το αφήνουμε να το κερδίσει, έπειτα ξεκινάμε παιχνίδι με το καινούριο πανί. Η διαδικασία αυτή, ανεβάζει πολύ την αυτοπεποίθηση του σκύλου, τον γυμνάζει και του δίνει την δυνατότητα να ξοδέψει την ενέργεια του σε πολύ λίγα λεπτά. Οι κινήσεις μας θα πρέπει να είναι πάντα αρκετά ήρεμες καθώς το σκυλάκι μας ακόμα δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως μυοσκελετικά και εάν δεν είμαστε προσεκτικοί μπορεί να προκαλέσουμε κάποιον τραυματισμό.
Στόχος των δυο παραπάνω παιχνιδιών είναι να μπορέσουμε να διδάξουμε στο σκύλο μας ότι η ενέργεια του μπορεί να καταναλωθεί μέσω αυτής της διαδικασίας καθώς και το ότι δεν θα έχει ανάγκη να βρει εναλλακτικούς τρόπους να την εκτονώσει.
Παιχνίδια αυτοαπασχόλησης
Αν και γενικά δεν είμαστε ένθερμοι υποστηρικτές αυτής της διαδικασίας, κάποιες φορές είναι πολύτιμη. Τα Παιχνίδια αυτοαπασχόλησης θεωρούνται συνήθως αυτά στα οποία υπάρχουν αντικείμενα μέσα στα οποία θα κρύψουμε κάποιο είδος τροφής και θα τα δώσουμε στο σκύλο μας κάποιες στιγμές μέσα στη μέρα για να περάσει λίγο χρόνο απασχολημένος με ένα αντικείμενο-παιχνίδι. Τέτοια παιχνίδια π.χ. μπορεί να είναι μπαλάκια με τρύπες και παζλ στα οποία ο σκύλος πρέπει να κάνει συγκεκριμένες ενέργειες για να πάρει το φαγητό. Σε αυτή την κατηγορία παιχνιδιών μπορούμε να εντάξουμε επίσης τα κόκαλα από pet shop (κάτι που στην κουταβίσια ηλικία το θεωρούμε απαγορευτικό), ή ένα σκληρό παιχνίδι δαγκώματος που δεν μπορεί το σκυλάκι μας να το σπάσει.
Προσοχή!! Ποτέ μην αφήνετε τέτοιου είδους παιχνίδια στο κουτάβι σας όταν εσείς δεν μπορείτε να το επιβλέπετε.
• Η απάντηση είναι και ναι και όχι. Ναι αν το σκυλάκι που θα παίζει με το κουτάβι μας είναι ίδιας ηλικίας και ίδιου μεγέθους, και με την προϋπόθεση πως θα επέμβουμε άμεσα αν κάποιο από τα δυο σκυλάκια δεν νιώθει άνετα. Ο λόγος είναι απλός, το παιχνίδι έχει διαφορετικά επίπεδα και εντάσεις που δεν αρέσουν στο ίδιο βαθμό σε όλα τα σκυλιά. Έτσι το σκυλάκι μας σε κάποια στιγμή μπορεί να νιώσει πως ο άλλος σκύλος το παρακάνει για παιχνίδι μεγαλύτερης έντασης και να χρειαστεί να μαλώσει μαζί του για να ηρεμήσει. Είναι σημαντικό να προστατέψουμε το σκυλάκι μας από τέτοιες άβολες και αμήχανες στιγμές.
• Επίσης καλό θα είναι να αποφεύγεται το παιχνίδι με άλλους ανθρώπους, καθώς ο σκύλος μας θέλουμε να μην θεωρεί πως ο κάθε άνθρωπος που θα βρεθεί μπροστά μας είναι πρόθυμος για παιχνίδι.
Τα σκυλιά είναι ομαδικά ζώα και χτίζουν δεσμούς με κάθε άτομο της ομάδας τους ξεχωριστά. Το παιχνίδι στη ζωή του σκύλου λοιπόν κατέχει σημαντικό ρόλο καθώς από τη φύση του είναι πρόθυμος να παίξει και να περάσει καλά με διαδικασίες που εκτονώνουν την ενέργειά του. Επομένως ο μεγάλος βαθμός συνεργασίας μας με το σκύλο κατά τη διαδικασία του παιχνιδιού έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός δυνατού δεσμού. Η ανάπτυξη αυτής της σχέσης δημιουργεί στο σκύλο μας την αστείρευτη όρεξη να ασχοληθεί μαζί μας και όχι με άτομα εκτός ομάδας. Επίσης αυτό που θα πρέπει να παρατηρήσουμε και να έχουμε στο μυαλό μας είναι ότι οι σκύλοι προθυμοποιούνται συνήθως να συναναστραφούν με άλλα άτομα και σκύλους που γνωρίζουν καλά και ανέχονται αρκετές επαφές και πειράγματα από αυτούς.
Όταν όμως θα μπει ένα ξένο άτομο ή ένας άγνωστος σκύλος στη διαδικασία του παιχνιδιού, τότε η διάθεση αλλάζει και μπορούμε να παρατηρήσουμε στο σκύλο μας αλλαγές στη συμπεριφορά του (π.χ. τάση για κυριαρχία, εκνευρισμό, στρες). Αρκετές φορές αυτές οι αλλαγές στη συμπεριφορά του σκύλου δεν είναι ορατές από ένα άπειρο μάτι, με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες των σκύλων να παρερμηνεύουν αυτές τις αλλαγές, πιστεύοντας μάλιστα πως ο σκύλος τους διασκεδάζει με αυτή τη διαδικασία. Η συνεχόμενη έκθεση του σκύλου μας σε τέτοιου τύπου “παιχνίδι” με άλλους σκύλους, μπορεί να του δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα συμπεριφοράς. Μπορούμε να αποφύγουμε τέτοιου είδους δυσκολίες αν απλά παίζουμε εμείς μαζί του ή τον αφήνουμε να παίξει μόνο με σκυλιά που γνωρίζουμε καλά τόσο εμείς όσο και ο σκύλος μας. Τέλος, για να υπάρξει ισορροπία στο παιχνίδι, θα πρέπει να είμαστε σίγουροι πως δεν θα προσπαθήσει κανένα σκυλί από τα δύο να επιβληθεί στο άλλο κατά τη διάρκεια της συναναστροφής τους (κάτι που στην πραγματικότητα είναι πολύ δύσκολο να συμβεί).
Κλείνοντας, πρέπει να επισημάνουμε πως το παιχνίδι πέρα από μια σημαντική στιγμή χαράς και διασκέδασης, είναι επίσης μια από τις βασικότερες διαδικασίες που θα πρέπει να χρησιμοποιούμε για την ανάπτυξη της σωστής και ισορροπημένης συμπεριφοράς του σκύλου μας. Όσο πιο σοβαρά προσεγγίσουμε και αντιμετωπίσουμε αυτού του είδους την εκπαιδευτική διαδικασία, τόσο πιο συνεργάσιμος και πρόθυμος θα είναι ο σκύλος μας στο μέλλον.
Balanced Dog Training Team
Παρακολουθήστε την διαδικασία εκμάθησης της τουαλέτας στους Bidi & Titi: https://www.youtube.com/watch?v=zYDrKBdrwv8
Θέλετε tips για την εκπαίδευση του σκύλου σας;
